Wat is de stand van de Kempense watervoorraden?
Dit artikel maakt onderdeel uit van de reeks 'Droogte in de Kempen' van Kempen2030.
De afgelopen maanden ‘regende’ het alarmerende berichten over droogte en de lage stand van het grondwater. Wij vroegen aan Katrien Smet, woordvoerder van de Vlaamse Milieumaatschappij, en Eddy Troosters, CEO van Pidpa, naar de situatie in de Kempen en oplossingen voor de toekomst.
Wat is de situatie van het grondwater in de Kempen?
Katrien Smet: “De situatie in de Kempen is niet anders dan de situatie in de rest van Vlaanderen. Verschillende metingen van de ondiepe grondwaterlagen tonen de laagste cijfers die ooit werden gemeten. Wat wél typisch is voor de Kempen is de zandgrond, die snel reageert op een regenbui. Normaal hebben jullie dus een goed grondwaterreservoir. Maar door de aanhoudende droogte staat ook in de Kempen het grondwater heel laag.”
Wat zijn de belangrijkste verklaringen voor de lage stand?
Katrien Smet: “De aanhoudende droogte. We hebben de droogte van de afgelopen jaren nooit helemaal weggewerkt. Ook de lente was heel droog. Het beetje regen is onvoldoende om de grondwaterstanden aan te vullen. Doordat het warmer is, gaat regen ook meer verdampen. Bovendien zijn alle planten volop aan het groeien en bloeien, waardoor ze veel water opnemen. Daarnaast heeft Vlaanderen veel verharde oppervlakte, waardoor er weinig water in de grond kan dringen. Veel water stroomt af naar de riolering. Dat is een structureel probleem.”
De grondwaterstanden staan dus historisch laag, dreigt er dan ook een tekort aan drinkwater in de Kempen?
Eddy Troosters: “Op korte en middellange termijn, ik spreek dan over enkele jaren, kunnen de klanten van Pidpa op beide oren slapen. Ook de voorbije zomers kenden we lange droge en hete periodes, maar de waterbevoorrading door Pidpa kwam op geen enkel moment in gevaar. Pidpa produceert haar drinkwater uit diep grondwater vanuit een 250-tal waterputten, verspreid over de provincie. De afgelopen zomers zagen wij een geringe daling van deze watertafels.”
Het probleem van de lage grondwaterstanden is dus niet van toepassing voor het diepe grondwater?
Katrien Smet: “Regen heeft minder impact op diepe grondwaterlagen, maar de diepste grondwaterlagen staan natuurlijk wel in verbinding met de ondiepe lagen. Het water sijpelt heel traag door, het is een proces van jaren. Op lange termijn kan een tekort in de ondiepe grondwaterlagen dus ook impact hebben op de diepere grondwaterlagen.”
Geen leveringsproblemen voor drinkwater maar toch vragen jullie om zuinig om te springen met water?
Eddy Troosters: “Natuurlijk, kraanwater is een voedingsmiddel en voedsel mag je niet verkwisten. Gebruik kraanwater daarom om te drinken, om je voeding te bereiden en voor je persoonlijke hygiëne. Ook wij doen al het nodige om zuinig met ons kraanwater om te springen. Wij optimaliseren voortdurend ons productieproces om zo steeds minder water te gebruiken. Daarnaast heeft Pidpa het kleinste lekverlies in Vlaanderen, ver beneden het Europees gemiddelde.”
Drinkwater gebruiken in je tuin is dus niet verstandig, maar hoe zit het met grondwater? Kan je grondwater gebruiken om je tuin te besproeien?
Katrien Smet: “Hergebruik van regenwater is altijd een betere optie, bijvoorbeeld door een regenwaterput of ton. We adviseren om duurzaam om te gaan met alle soorten water. Bekijk goed voor wat je het water nodig hebt en of er betere alternatieven zijn.”
3 tips voor zuinig watergebruik
1.Beperk verharding
Door de grote hoeveelheid aan verharde oppervlakte kan het water niet in de bodem sijpelen. Denk dus goed na of verharding écht nodig is en bekijk alternatieven. Let er wel op dat je ook geen water ondoorlaatbare fundering gebruikt.
2. Plaats een regenwaterput of –ton
Gebruik het opgevangen regenwater om je toilet door te spoelen, je was te doen, je auto te wassen, … Zorg ervoor dat de overloop van je regenwaterton aangesloten is op een infiltratieput. Op die manier wordt in periodes van veel regen, het water dat je niet zelf kan opvangen, niet snel afgevoerd naar waterlopen (met mogelijke wateroverlast als gevolg), maar dringt het ter plaatse in de bodem. Zo wordt de grondwatertafel aangevuld en hebben we een buffer voor in drogere periodes.
3.Spring zuinig om met elk soort water
Ondertussen zijn de tips al wel ingeburgerd, maar blijf ze toepassen: zorg voor een toilet met een spaartoets, neem een korte douche, was met een volle wasmachine, herstel waterlekken zo snel mogelijk, gebruik restwater om je planten te gieten, besproei je tuin beperkt en correct, was je auto met emmer en spons, … bedenk ook telkens welke kwaliteit van water je nodig hebt voor de toepassing die je wenst.